Atal Tân Ysgubor Mawr yn Llanfair-ym-Muallt

Penderfynwyd y byddai angen tynnu’r bêls o’r adeilad yr oeddent yn cael eu storio ynddo, ac oherwydd y risg y byddai’r bêls yn fflamio wrth iddynt gael eu symud, ac oherwydd lleoliad anghysbell y fferm, gofynnwyd am ddau dryc tân ac un tanc dŵr i fod ar y safle rhag ofn. Ar ôl i'r cerbydau gyrraedd ac i’r holl offer gael eu gosod yn barod, dechreuodd y ffermwyr dynnu'r bêls o'r ysgubor a'u gosod mewn cae cyfagos o dan oruchwyliaeth aelodau criw GTACGC a oedd yn barod gyda jetiau pibell wedi'u gwefru. Diolch byth, er bod llawer iawn o ager yn codi o'r bêls wrth eu symud, ni wnaeth yr un ohonynt danio.

Ar ôl symud y bêls yn llwyddiannus o’r ysgubor, hysbyswyd Jeremy am fferm gyfagos arall, a oedd yn eiddo i’r un ffermwr, a oedd â phentwr mwy o fêls a oedd wedi’u creu a’u storio tua’r un pryd â’r rhain.  Ar ôl teithio i’r fferm arall a phrofi’r pentwr, mynegwyd pryderon ynghylch y cynnwys lleithder uchel o 80% ac uchafswm y darlleniadau tymheredd sef 97°C – a oedd lawer uwch na’r paramedrau diogel o 35°C neu lai a chynnwys lleithder o 22% neu’n is.  Aeth aelodau'r criw a'r ffermwr yn eu blaenau i ddilyn yr un drefn ag a ddefnyddiwyd ar y fferm gyntaf, lle'r oedd bêls yn cael eu symud o dan oruchwyliaeth diffoddwyr tân â jetiau pibell.

Wrth siarad yn y digwyddiad, dywedodd y Swyddog Cyswllt Ffermydd, Jeremy Turner:

Diogelwch Tân ar Fferm

Mae cyfran fawr o ardal Gwasanaeth Tân ac Achub Canolbarth a Gorllewin Cymru yn gartref i dapestri o gymunedau gwledig ac amaethyddol.  Yn dilyn y digwyddiad hwn, mae GTACGC yn cyhoeddi nodyn atgoffa a chyngor ar ddiogelwch tân fferm i aelodau o’r cymunedau ffermio:

• Gwasanaeth Profi Tymheredd Bêls AM DDIM
  Mae GTACGC yn falch o gynnig Gwasanaeth Profi Tymheredd Bêls AM DDIM.  Os oes gennych bryderon ynghylch tymheredd eich bêls gwair, cysylltwch â ni i ofyn am wiriad AM DDIM o dymheredd a chynnwys lleithder eich bêls gwair, gan ddefnyddio offer arbenigol.  Yn dibynnu ar y darlleniadau a gawn, byddwn wedyn yn gweithio gyda chi i lunio cynllun i reoli'r risgiau cysylltiedig.   I archebu ymweliad am ddim, ffoniwch to 01268 909408 os gwelwch yn dda (llinell ar agor 24/7).
  Os yw bêls gwair yn mudlosgi neu ar dân ffoniwch 999 ar unwaith.
  
• Ni ddylai bêls gwair wedi'u storio gynnwys lleithder sy'n fwy na 22%.
  Mae bêls gwair sydd â chynnwys lleithder o 22% neu uwch yn peri risg o gynyddu mewn gwres ar ôl eu pentyrru, gan arwain at orboethi a hylosgiad digymell o bosibl.
• Dylai tymheredd y bêls gwair fod yn is na 35°C cyn eu casglu o’r cae i'w storio.
  Gall bêls gwair â thymheredd uwch na 35°C barhau i gynhyrchu eu gwres eu hunain i bwynt lle gall hylosgiad digymell ddigwydd.
• Cyngor ar Storio Bêls Gwair
  Lle bo modd, dylid lleoli pentyrrau ar wahân, yn ddigon pell o adeiladau fferm eraill, yn enwedig adeiladau da byw. Cadwch bentyrrau i faint rhesymol, ymhell oddi wrth ei gilydd ac yn sych.  Ceisiwch osgoi storio gwrtaith, cemegau, silindrau nwy, tractorau a pheiriannau eraill mewn ysguboriau sy'n cynnwys bêls gwair.  Sicrhewch fod yr holl offer trydanol a gwifrau'n cael eu cynnal a'u cadw'n dda.
  Os yw bêls gwair yn mudlosgi neu ar dân ffoniwch 999 ar unwaith.
• Arwyddion o fêls gwair yn gorboethi
  Gall arwyddion o fêls gwair yn gorboethi gynnwys afliwio neu frownio mewn mannau, pentyrrau y gwelir eu bod yn ‘stemio’ yn gynnar yn y bore neu’n hwyr y nos, presenoldeb arogl melys neu orfelys a gwellt yn troi’n ffurf tebyg i dybaco.