Diogelwch Tân Gwyllt

• Cynlluniwch eich arddangosfa tân gwyllt er mwyn sicrhau ei bod yn ddiogel ac yn bleserus, a sicrhewch ei bod yn gorffen cyn 11yh.
• Dim ond tân gwyllt sydd â’r marc CE arnynt y dylech eu prynu, a dylech eu cadw mewn blwch caeedig a’u defnyddio un ar y tro.
• Darllenwch a dilynwch y cyfarwyddiadau ar bob tân gwyllt, gan ddefnyddio tortsh os bydd angen.
• Cyneuwch y tân gwyllt â thapr ac o bellter hyd braich, a safwch ymhell yn ôl.
• Cadwch fflamau noeth, yn cynnwys sigaréts, ymhell oddi wrth dân gwyllt.
• Peidiwch byth â dychwelyd at dân gwyllt wedi iddo gael ei gynnau.
• Peidiwch â rhoi tân gwyllt mewn pocedi a pheidiwch byth â’u taflu.
• Cyfeiriwch rocedi tân gwyllt ymhell oddi wrth wylwyr.
• Peidiwch byth â defnyddio paraffin neu betrol ar goelcerth.
• Gwnewch yn siŵr fod y goelcerth wedi diffodd a’r amgylchedd yn ddiogel cyn gadael.

Yn y DU caniateir gwerthu tân gwyllt i'r cyhoedd (Categorïau 1, 2 a 3 yn unig) yn ystod y pedwar cyfnod gwerthu allweddol:

• Ar ddiwrnod cyntaf Blwyddyn Newydd y Tsieineaid a'r tri diwrnod yn union cyn hynny
• Ar ddiwrnod Diwali a'r tri diwrnod yn union cyn hynny
• Yn ystod y cyfnod yn dechrau ar 15 Hydref ac yn dod i ben ar 10 Tachwedd
• Yn ystod y cyfnod yn dechrau ar 26 Rhagfyr ac yn dod i ben ar 31 Rhagfyr

Bydd yn rhaid i unrhyw un sy'n dymuno gwerthu tân gwyllt y tu allan i'r cyfnodau hyn wneud cais i'w Awdurdod Trwyddedu Lleol am drwydded gwerthu trwy'r flwyddyn. Ym mhob achos bron, bydd angen iddo fod yn ddeiliad trwydded storio ddilys hefyd.​ Dim ond i unigolion 18 oed neu'n hŷn y gellir gwerthu tân gwyllt. Mae 'sparklers' yn cael eu hystyried yn dân gwyllt ac mae'r un gyfraith yn gymwys.

Mae'n anghyfreithlon i bobl dan 18 oed feddu ar dân gwyllt mewn man cyhoeddus. Nid yw'n ofyniad cyfreithiol i gael unrhyw fath o drwydded i brynu tân gwyllt defnyddwyr.

Nid oes y fath beth â naill ai trwydded neu hyfforddiant sy'n rhoi'r hawl i aelod o'r cyhoedd brynu tân gwyllt (proffesiynol) Categori 4. Dim ond i gwmnïau tân gwyllt proffesiynol dilys sydd ag yswiriant a storfa drwyddedig trwy'r flwyddyn y mae'r rhain ar gael.

Mae'n rhaid i dân gwyllt defnyddwyr gydymffurfio â Safonau Prydeinig (BS 7114), ac mae'n rhaid iddynt gael eu cyfrif yn dân gwyllt Categori 2 (Gardd) neu Gategori 3 (arddangosfa) a bod â nod CE.

Mae cyfyngiad sŵn o 120 desibel ar yr holl dân gwyllt defnyddwyr.

Mae rhai eitemau wedi'u gwahardd yn y DU. Mae'r rhain yn cynnwys clecars, bomiau awyr a jac y jwmpwr, ni waeth a oes ganddynt nod CE a'u bod wedi'u cymeradwyo i'w gwerthu mewn gwledydd UE eraill ai peidio.

Peidiwch byth â phrynu tân gwyllt oddi wrth: 

• gefn "fan gwyn"
• y "dyn yn y dafarn"
• o fannau didrwydded megis arwerthiannau cist car neu stondinau marchnad
• unrhyw un sy'n curo ar eich drws

Ni waeth faint o fargen y maent yn ymddangos, gallent fod wedi'u mewnforio'n anghyfreithlon a heb hyd yn oed gael y profion diogelwch mwyaf sylfaenol.

Mae'n rhaid i chi atgoffa eich hun eich bod yn trin ac yn storio ffrwydron ac nid teganau.

Pan fyddwch yn storio tân gwyllt gartref, y prif bethau i'w sicrhau yw:

• Bod y tân gwyllt yn cael eu cadw i ffwrdd o blant ac anifeiliaid
• Bod y tân gwyllt yn cael eu cadw i ffwrdd o unrhyw ffynonellau gwres neu daniad
• Bod y tân gwyllt yn cael eu cadw'n sych

Mae ffynonellau gwres neu daniad yn cynnwys gwresogyddion, fflamau noeth a phobl sy'n ysmygu.

Peidiwch byth ag ysmygu pan fyddwch yn trin tân gwyllt!

Mae'n hanfodol bod eich tân gwyllt yn cael eu cadw'n sych. Ceisiwch osgoi storio tân gwyllt y tu allan mewn siediau a all fynd yn llaith, ac osgowch unrhyw le lle mae'r tymheredd yn newid yn sylweddol gan gynnwys tai gwydr, heulfannau a llofftydd a allai arwain at anwedd. Os oes rhaid i chi gadw eich tân gwyllt yn y sied, lapiwch nhw'n dynn mewn bagiau bin neu fagiau plastig wedi'u cau'n dynn.

Rhagor o gyngor defnyddiol:

Storiwch dân gwyllt yn eu pecynnau gwreiddiol (bydd tân gwyllt a archebwyd trwy'r post yn dod mewn cartonau cardfwrdd cryf)

Peidiwch â storio tân gwyllt gydag unrhyw ddeunyddiau fflamadwy eraill gan gynnwys petrol, olew neu baent

Os oes posibilrwydd y bydd plant neu anifeiliaid yn gallu cael gafael ar y tân gwyllt, cadwch nhw mewn cynhwysydd neu gabinet y gallwch ei gloi

Os ydych yn mynd i fod yn gyfrifol am dân gwyllt gartref eleni, treuliwch ychydig funudau yn darllen trwy'r canllawiau canlynol. Gallai eich gwaith cynllunio a'ch camau helpu i atal anaf.

• Mae anifeiliaid anwes yn casáu ffrwydradau a fflachiadau ac yn mynd yn ofnus iawn ar noson tân gwyllt. Felly cadwch eich anifeiliaid anwes dan do a chaewch yr holl lenni er mwyn osgoi cynnwrf pellach. Cofiwch nad eich tân gwyllt chi yn unig sy'n gallu peri gofid i anifeiliaid, felly mae'n bosibl y bydd angen i chi gadw eich anifeiliaid dan do ar sawl noson pan fydd arddangosfeydd eraill yn cael eu cynnal. 
• Meddyliwch ymlaen llaw a byddwch yn barod. Cyn dechrau, gofalwch eich bod yn rhoi digon o le i'ch hun mewn man diogel er mwyn gallu mynd yn ôl ac ymlaen i'ch blwch tân gwyllt pan fydd yr arddangosfa'n cael ei chynnal. Cadwch fwced yn llawn dŵr wrth law ar gyfer unrhyw argyfwng. Os cewch gyfle i ymuno â rhai teuluoedd eraill, ceisiwch fynd i'r cartref sydd â'r ardd fwyaf a'r amgylchedd mwyaf diogel. 
• Gall dillad llac (fel tracsiwt) fynd ar dân yn rhwydd iawn ac ni ddylid byth eu gwisgo wrth ymyl unrhyw dân. Gall llewys hir llac fod yn beryglus hefyd. Os bydd dillad unrhyw un yn mynd ar dân, dilynwch y rheol...STOPIWCH peidiwch â rhedeg CWYMPWCH i'r llawr RHOLIWCH drosodd i ddiffodd y fflamau.
• Mae'n rhaid mai chi (neu oedolyn arall o'ch dewis) yw'r unig un sy'n cynnau tân gwyllt. Peidiwch â chaniatáu i unrhyw un arall – yn enwedig plant – gynnau tân gwyllt pan fydd eich arddangosfa yn cael ei chynnal. Cyneuwch y tân gwyllt un ar y tro (nid i gyd ar unwaith) a pheidiwch â rhuthro. Cadwch y tân gwyllt hyd braich pan fyddwch yn eu cynnau, a chyneuwch flaen y tân gwyllt gan ddefnyddio taniwr tân gwyllt diogel neu wic ffiws. 
• Darllenwch y cyfarwyddiadau ar bob un yn ofalus (wrth olau torch, byth gydag unrhyw fath o fflam noeth) a dilynwch nhw'n iawn. Dylai rocedi, er enghraifft, gael eu lansio o lansiwr rocedi, nid o botel. Mae angen trin 'sparklers' yn ofalus – cyneuwch nhw un ar y tro gan eu cadw hyd braich; peidiwch â rhoi un i unrhyw blentyn dan 5 oed; gofalwch fod unrhyw un sy'n dal 'sparkler' yn gwisgo menig; a rhowch bob un i mewn i fwced o ddŵr yn syth ar ôl iddo ddiffodd. 
• Peidiwch byth â rhoi tân gwyllt mewn poced, mae'n beryglus iawn. 
• Mae taflu tân gwyllt yn beryglus ac yn anghyfreithlon: mae gwneud hynny ar stryd neu mewn man cyhoeddus arall yn drosedd, a'r gosb fwyaf am hyn yw dirwy o £5000. 
• Mae yfed alcohol yn cyflwyno perygl ychwanegol pan fydd tân gwyllt a choelcerthi gerllaw. Felly cadwch reolaeth dynn dros faint y mae eich gwesteion yn ei yfed yn ystod yr arddangosfa. Gallech ystyried peidio â chynnig alcohol tan ar ôl i'r tân gwyllt gael eu cynnau.
• Cadwch blant i ffwrdd o dân gwyllt, a pheidiwch byth â chaniatáu i blentyn eu trin na'u cynnau. 

Dylai unrhyw un sy'n cyflwyno tân gwyllt i'r farchnad Ewropeaidd gynnal profion strwythuredig er mwyn pennu dull addas a chyfreithlon i'r defnyddiwr gael gwared ar dân gwyllt difrodedig neu sydd wedi'u tanio'n rhannol. Dylent hefyd ddarparu cyfarwyddiadau addas ar gyfer gwaredu'r tân gwyllt, dylai hyn gynnwys cyngor ar beth i'w wneud os yw'r tân gwyllt yn ddiffygiol neu ddim yn gweithio'n iawn, neu o gwbl. 

Os oes gennych dân gwyllt diffygiol, dylech geisio cyngor ar sut i waredu'r tân gwyllt difrodedig yn ofalus yn yr wybodaeth ddiogelwch a ddarperir gyda'r tân gwyllt, neu'n uniongyrchol gan y cyflenwr, y gwneuthurwr neu'r mewnforiwr. 

Peidiwch byth â defnyddio tân gwyllt gradd ‘diwydiannol’

Categori F4 – mae'r tân gwyllt hyn, a elwir yn aml yn 'dân gwyllt diwydiannol', at ddefnydd proffesiynol yn unig. Nid yw tân gwyllt F4 ar werth i'r cyhoedd o dan unrhyw amgylchiadau. Mae'r tân gwyllt hyn yn hynod o beryglus ac yn wahanol iawn i dân gwyllt a werthir i'r cyhoedd oherwydd y modd y maent yn cael eu gweithredu. Os gwyddoch am unrhyw dân gwyllt gwaharddedig sydd yn nwylo'r cyhoedd, sicrhewch eich bod yn cysylltu â ni.